Wat doe je in een “Kerstvakantie @ home”?

Wat een bizar jaar dat “Corona 2020 jaar”! Gelukkig zijn we in de omstandigheid geweest om toch de nodige trips te maken binnen de mogelijkheden en tussen alle kleurcode wijzigingen door. Het plan om het jaar af te sluiten in Texel en op de Veluwe viel Last-minute in duigen toen we een strenge lock-down moesten incasseren met ingang van 15 december. Helaas, dus weer op zoek naar “wat dan wel”. Voor eerst dit jaar een erg lastige opgave, dus we besluiten om een “vakantie @ home” te doen! Echt niet gebruikelijk voor ons. Hapje en drankje is niet het probleem, hoe we dit verder leuk ingevuld hebben lees je hieronder.

Dat 2020 een meer dan bizar jaar is en was voor reizigers en al helemaal voor de gehele reisbranche is inmiddels bekend, genoeg over gezegd en geschreven. Als reizigers moet je dus wat creativiteit inbouwen en continu op zoek naar de mogelijkheden. Als we dan een korte terugblik doen op dit jaar hebben we toch 11 landen mogen bezoeken! Zo begonnen we dit jaar, nog niets vermoedend wat er allemaal boven ons hoofd hing, in het prachtige Ethiopië.

Net voor de eerste corona-golf, liepen we nog door de mooie stad Kiev en brachten we nog een bezoek aan 30 km zone van Tsjernobyl. Kort daarna begonnen de reisbeperkingen en “lock-downs”. De wereld kleurde geel, oranje, rood en visa versa. Gelukkig bood de zomerperiode nog wel wat mogelijkheden. Dus “wat kan wel”, maatregelen in ogenschouw nemende en er op uit. Weekendje Zeeland, vervolgens via Duitsland op naar een wandelweek in Tsjechië. Heerlijk genoten en in die periode weinig te merken van corona in Tsjechië. Vanuit Tsjechië en schitterende roadtrip door Slowakije gemaakt, rustige gebieden bezocht en maximaal genoten!

Ook Oostenrijk werd een dag of 10 aangedaan, vanuit Zell am See en Seefeld heerlijke wandelingen en mountainbike tochten gemaakt. Half september vertrokken voor een EU campertrip van drie weken waarin Duitsland, Liechtenstein, Zwitserland, Italië en Sardinië werden bezocht. Niet echt “bucket-list items” af kunnen werken, alhoewel Sardinië ons nog het Scuba Dive Certificate opgeleverd heeft. Voor een jaar met zo’n heftige pandemie mogen we natuurlijk niet echt klagen want we hebben de mogelijkheden die er waren aardig benut.

In november konden we nog een leuk wandel- en sportief weekend in Limburg vieren, waarin we Baarlo en Vaals bezochten. Gezellig en genoten!

@ home dus: We besluiten om enkele leuke wandelgebieden in het Brabantse land te gaan bezoeken en in kaart te brengen voor jullie. We starten met heidegebied de Malpie (de Malpiebergse heide) met prachtige vennen, de rivier de Dommel en bosgebied. De Malpie is een ideaal en gevarieerd wandelgebied en fietsers maken het graag onderdeel van hun fietstochten. De Venbergse Watermolen (horeca) is een geliefde aanlegplek.

Over het gebied
De Malpie is een natuurgebied in de gemeente Valkenswaard. Het bestaat uit twee gedeelten. De Malpiebeemden is ongeveer 217 hectare groot. Het ligt tussen Valkenswaard en Borkel en Schaft en is in bezit van de Vereniging Natuurmonumenten. De Malpiebossen en natuurreservaat De Malpie is een aansluitend gebied van ongeveer 400 ha. Ongeveer 120 ha daarvan bestaat uit heide en vennen.

Klein Heidegebied
De Malpiebergse heide is een mooi open heidegebied, dat grotendeels in eigendom is van gemeente Valkenswaard. Natuurmonumenten heeft een klein deel in eigendom, dat grenst aan het bosgebied dat bij Malpie hoort.

Bosgebied met spechten en vleermuizen
Het voormalig productiebos, gebruikt voor de mijnbouw, verandert langzaamaan steeds in een natuurlijker loofbos. Het effect daarvan is al merkbaar. Wandel door het bos en je komt allerlei vogels tegen die zich hier niet zo lang geleden nog niet op hun plek voelden. Je kunt verschillende spechtensoorten horen en zien, zoals de groene en grote bonte specht. In de Malpie is een vleermuizenkelder waar de grootoor en de franjestaart zitten.

Natuurpoort de Malpie is de ideale plaats om je “Malpie-tour” te starten en te beëindigen. Je treft hier voldoende parkeergelegenheden aan en de Venbergse molen is geschikt voor een lekker hapje en drankje! Fietsen, mountainbiken, wandelen of ga je liever met de kano op pad. Dit gebied biedt voldoende recreatie mogelijkheden. Het leukste bezoek breng je natuurlijk bij lekker weer al is de natuur ook in de herfst en winter prachtig! Folder van de Malpie download je HIER.

Bij deze “@ home vakantie” verzorgen we natuurlijk onze eigen catering! Bediening, doen we gewoon lekker zelf!

Op onderzoek in Nationaal Park de Groote Peel, een waterrijk en stil hoogveengebied dat vooral bekend staat om zijn vele vogelsoorten en bijzondere geschiedenis. In 2019 is een bidbook voor de provincies Limburg en Brabant en waterschappen aangeboden waarin de contouren worden geschetst van een ambitieuze Peelagenda die uiteindelijk moet leiden tot een Gezonde Peel. Het gaat hier dan om bijvoorbeeld voedselsystemen die in balans zijn met de omgeving, het verbeteren van de kwaliteit van bodem en lucht en de inzet van natuur in de zorg. Als we slechts 1% op de bijna honderd miljard zorgkosten per jaar kunnen besparen, maken we al een enorm verschil. De Peel wil de komende zes jaar dat verschil op velerlei gebied inzake de kwaliteit van leven gaan maken. Het bidbook is een initiatief van de Integrale gebiedscommissie De Peelvenen aan Brabantse zijde en het Nationaal Park De Grote Peel aan de Limburgse kant. Zij weten zich daarbij gesteund door met de Peel verbonden overheden en organisaties, zodat het een breed gedragen oproep is om na alle rituele paringsdansen van de afgelopen jaren de urgentie te onderkennen en daadwerkelijk actie te ondernemen. Een wake-up call dus.

Landschaps­typen

De Groote Peel kent vele landschaps­typen: moerassen, land­schappelijk open terreinen met heide en pijpen­strootje, bossen en struwelen, kleine en grote waterplassen. Voor wandelaars is het een zeer gevarieerd weids gebied met vele vergezichten.

Ontwikkeling van het landschap

Na de laatste ijstijd (zo’n 10.000 jaar geleden) werd het klimaat warmer en vochtiger. Het ijs ten noorden van Nederland begon te smelten en ons land werd natter. In de Peelstreek kon op veel plaatsen het water niet goed weg vanwege allerlei in het verleden dichtgestoven afwaterings­mogelijk­heden. De eerste peelvennen kondigden zich aan. In die plassen groeide eenjarige planten zoals riet en lisdodden. Het plant­materiaal dat stierf, verteerde niet vanwege zuurstof­gebrek en zo vulden de plassen zich met dode planten. Op een gegeven moment bereikte het dode plant­materiaal het water­oppervlakte: er is sprake van laagveen.

Veenmos

Aan de randen van het laagveen begon veenmos te groeien. Veenmos is een plantje dat alleen maar goed kan gedijen in voedselarme, natte omstandig­heden. Net als alle andere planten heeft veenmos water nodig om te leven, maar het heeft geen wortels om het op te nemen Dat gebeurt via het blad. Als het regent zuigt het zich helemaal vol met water. Vroegen was het regenwater voedselarm en zeer geschikt voor het veenmos. Dat is nu niet meer het geval.

Hoogveen­vorming

Dankzij het voedselarme regenwater gedijde het veenmos goed en langzaam maar zeker begon dat veenmos het gehele laagveen te bedekken: de hoogveen­vorming was begonnen. Boven groeide het veenmospakket aan en onder stierf het af. Op sommige plaatsen ontstonden pakketten veen tot zes meter dik, maar toen waren we wel zes eeuwen verder.

Hoogveen komt nog maar op paar plekken in Nederland voor en de Peel is er daar een van. Om het unieke hoogveen te herstellen is het belangrijk om een stabiel waterpeil te krijgen in de natuur­gebieden. De projecten LIFE+ Peelvenen en LIFE + Groote Peel maken werk van deze opgave. Voor meer informatie klik hier.

De kracht van veenmos

Het veenmos groeide niet alleen over het laagveen, maar kroop ook langzaam het aangrenzende droge bos in. Omdat veenmos heel goed water kan vasthouden werd het bos steeds natter en daardoor nog geschikter voor het veenmos. Uiteindelijk stierf het bos af en viel om, terwijl het veenmos maar uitdijde. Dode bomen verdwenen uiteindelijk in het als maar doorgroeiende veenpakket. De turfstekers kwamen ze later weer tegen en namen ze mee voor de kachel. De stobben lieten ze zitten. Deze peelpuisten of veenstobben zijn in De Groote Peel, bij een niet al te hoge waterstand, nog te zien in het Meerbaans­blaak. Uiteindelijk ontwikkelde zich op deze manier op de grens van Brabant en Limburg een hoogveen­gebied van 30.000 hectare.

Huidige situatie

Tegenwoordig is De Groote Peel een aaneen­gesloten natuurgebied van 1400 hectare waar de rust en de weidsheid herinneren aan het vroegere veen. De ‘littekens’ van de turfwinning geven het gebied niet alleen een historische dimensie, ze hebben ook variatie toegevoegd aan het landschap dat bestaat uit water, moeras, heide en bossen en struwelen. De grote waterplassen, de kleine veenputjes, de peelbanen en de peelvaarten vormen samen de zichtbare geschiedenis van de turfwinning.

Erkend wetland

De Groote Peel is van groot belang voor watervogels, vandaar dat het park een inter­nationaal erkend ‘wetland’ is. Een kleine honderd vogelsoorten broeden er en talloze trekvogels strijken er voor langere of kortere tijd neer in voor- en najaar.

Uitzonderlijke natuur­kwaliteit

Vanwege zijn omvang en zijn uit­zonderlijke natuur­kwaliteit is De Groote Peel in 1993 aangewezen als Nationaal Park. De Groote Peel is ook aangewezen als Natura 2000 gebied. Nationaal Park De Groote Peel is in Limburg het enige zogenoemde ‘Wetland’. Wetlands zijn moerassen die voor de natuur van grote betekenis zijn. De aanwijzing geschiedt op basis van een inter­nationaal verdrag, namelijk de Ramsar-conventie.

Bijzondere landschappen

Globaal kunnen er drie verschillende landschaps­typen onderscheiden worden in dit nationaal park. Voor wandelaars is het gebied in werkelijkheid veel gevarieerder door allerlei overgangen tussen de verschillende landschappen.

Cultuurhistorie

In de Oude Steentijd woonden er al mensen in de Peelstreek. Aan de vondst van schrabbers, stekers, spitsen en voorwerpen van bot en hout valt af te leiden dat deze bewoners vooral leefden van de jacht en visserij.

De bewoners konden zich handhaven tot in de Jonge Steentijd. De doorzettende veengroei maakte het de mensen echter aldoor moeilijker waardoor steeds meer bewoners wegtrokken. Uit de Bronstijd en de IJzertijd zijn dan ook nauwelijks meer vondsten bekend. De bewoning was toen vrijwel onmogelijk geworden. Rond De Peel woonden overigens wel volop mensen.

Vondst

In 1910 vond turfgraver Gabriël (Gebbel) Smolenaars uit Meijel nabij Helenaveen een Romeinse verguld zilveren paradehelm. Waar­schijn­lijk is die helm daar als offer neergelegd.

Turfsteken

Al vanaf de 13e eeuw is bekend dat er turf gestoken werd. De turf werd vooral als brandstof gebruikt. Halverwege de negentiende eeuw begon men grootschalig veen als brandstof (turf) te winnen. De sporen van de turfwinning in De Groote Peel zijn nog steeds duidelijk zichtbaar.

Waar komt de naam Peel vandaan?

Waar­schijn­lijk ontleent dit gebied haar naam aan de Romeinse naam Locus paludosus, hetgeen ‘moerassige streek’ betekent.

Flora en Fauna

Bijzondere soorten

Van oorsprong zijn hoogveen­gebieden voedselarm. Door de aanvoer van voedings­stoffen via de regen is daar wel verandering in gekomen. Daardoor zijn veel algemene planten­soorten in de Peel verschenen, ten koste van de hoogveen­soorten. Maar veel van de specifieke hoogveen­planten groeien er nog wel. Daar zijn dan wel heel bijzondere soorten bij. Ze hebben zo hun eigen trucs om het karige menu aan te vullen. Zoals de vleesetende zonnedauw, die met kleverige tentakels op zijn bladeren insecten vangt. Andere hoogveen­soorten zijn: diverse soorten veenmos, lavendelhei, kleine veenbes, witte snavelbies, eenjarig wollegras en veenpluis. Op de droge delen van De Groote Peel groeit op veel plaatsen struikheide met hier en daar klokjes–gentiaan en grote wolfsklauw. In de bossen vinden we bosbes en vossenbes.

Veenmos

Er worden de laatste jaren veel maatregelen genomen in en om de Peel om de waterstand hoger en stabieler te krijgen. En niet zonder succes. De oppervlakte veenmos is de laatste jaren toegenomen in De Groote Peel. Ook de lucht is schoner geworden, waardoor er minder voedings­stoffen via de regen in het gebied komen. Maar er is nog een lange weg te gaan voordat er weer sprake is van hoogveen­vorming op uitgebreide schaal en de omstandig­heden maken dat het niet meer zo kan zijn als 8000 tot 10.000 jaar geleden.

Bossen

Het landschaps­beeld van De Groote Peel is na de Tweede Wereldoorlog ook sterk gewijzigd. Er zijn meer bossen gekomen omdat het droger is geworden en de bodem meer voedings­stoffen bevatten. Het grootste deel van het natuurlijk aanwezige bos in Nationaal Park De Groote Peel bestaat uit berk. In de jaren zestig, zeventig zijn naaldbossen geplant en in het centrale gedeelte van het Nationaal Park zijn die later weer weggehaald. Aan de randen zijn nog naaldbossen te vinden, hoewel het beheer van Staats­bosbeheer er wel op gericht is die bossen om te vormen naar meer gevarieerde bossen met meer loofbomen.

Vogels

De combinatie van veel water en de uitgestrekt­heid van het gebied, dat weinig verstoord wordt door mensen, maakt het gebied uitermate geschikt voor vogels. Bijzonder aan het gebied zijn dan ook de moeras- en watervogels en de vogels die leven in land­schappe­lijk open gebieden, onder andere: dodaars, geoorde fuut, roerdomp, grauwe gans, winter- en zomertaling, bruine kiekendief, waterral, nachtzwaluw, blauwborst en rood­borst­tapuit.

Bijzondere gasten

Naast de broedvogels kunnen in De Groote Peel ook de kraanvogel, de rietgans en de klapekster aanwezig zijn. In de maanden oktober, november en maart is de kans op kraanvogels het grootst. Omwille van de kraanvogels, die vooral rond de Filosche Peel pleisteren, is het gebied ook in de herfstperiode voor publiek gesloten. De drie wandelroutes zijn wel toegankelijk.

De ganzen (rietganzen en kolganzen) zoeken in vrij grote aantallen in de omgeving van De Groote Peel naar voedsel. De ganzen benutten de plassen in het reservaat als slaapplaats, maar gaan ook naar verderaf gelegen terreinen om te slapen. De klapekster behoort tot de vaste wintergasten van Nationaal Park De Groote Peel.

In De Groote Peel komen ongeveer 25 soorten zoogdieren voor, onder andere: ree, diverse soorten vleermuizen, wezel, hermelijn, woelrat, bunzing en sinds enkele jaren ook het wild zwijn.

Van de reptielen en de amfibieën zijn de gladde slang, de levendbarende hagedis en de heikikker belangrijke en karakter­istieke soorten van Nationaal Park De Groote Peel. De Amerikaanse hondvis komt voor in de plassen in De Groote Peel. Het is de enige vissoort die in het zure water kan overleven. Hoewel dit een exoot is, is hij van belang als voedsel voor visetende vogels, zoals de roerdomp en de fuut.

Nationaal Park De Groote Peel kent een groot aantal soorten vlinders (ongeveer 30), libellen (ongeveer 40) en sprinkhanen (ongeveer 18). Daar zitten bijzondere soorten bij als het spiegel­dikkopje, bont dikkopje, venwitsnuit­libel, bruine winterjuffer, moeras­sprinkhaan en zomp­sprinkhaan.

Hotel in Texel of op de Veluwe, toch anders dan thuis. Leuk dus om deze “vakantie @ home” leuk aan te kleden met een gezellig hapje en drankje. We doen een avondje Live Aid 1985 kijken, muzikale nostalgie uit London en Philadelphia! Super gaaf om nog eens in te duiken, harde constatering is dat we in de afgelopen 35 jaar (!!) al vele goede muzikanten zijn kwijtgeraakt. Ben benieuwd naar de Live Aid versie vanuit de hemel, muzikaal talent is daar genoeg aanwezig!

Een nieuwe wandeldag! Het weer laat ons wat in de steek deze kerstvakantie maar niet getreurd, tussen de buien door en met goede waterdichte wandelkleding kom je een heel eind. We gaan de Cartierheide verkennen, grenzend aan Bladel en Eersel, zo’n 3 km van de Belgische grens.

Ontdek het woeste heidelandschap van de mooie Cartierheide te midden van wandelparadijs De Kempen. Lange tijd zetten hier schaapsherders en keuterboeren de toon. En over de zandpaden liepen marskramers met hun manden met koopwaar op de rug. Het is een gebied vol geschiedenis, waar Napoleon zijn sporen naliet. Wist je dat de bossen het terrein van smokkelaars vormden?

De Cartierheide is onderdeel van natuurgebied de Kempen en bevindt zich ten zuidwesten van Eersel. Het is een rustige wandelroute door bos, langs heide en grote wateren. Het gebied wordt doorstroomd door het idyllische Dalems Stroompje. Je vindt hier vochtige heidegebiedjes, berkenbroek en gagelstruweel. Ook groeien hier onder meer de Ronde zonnedauw en Klokjesgentiaan.

 

‘Als je heel stil bent, laat de ree zich zien’

Tijdens wandelingen op de cartierheide kun je allerlei diersoorten spotten. Een aanrader is een wandeling in de schemer, wanneer je de grootste kans hebt op het ontmoeten van reeën. Op de heide scharrelen onder andere de gladde slang, de levendbarende hagedis en de hazelworm. Kom je ze tegen? Geen zorgen, ze zijn absoluut niet giftig. Ook leeft de heikikker in dit gebied.

Eerder brachten we al eens in kaart en beeld, wandel- en fietsmogelijkheden in- en rondom Bergeijk, enkele daarvan tref je HIER aan. Gebieden rondom Eersel zijn HIER te vinden en het Leenderbos in Valkenswaard tref je HIER aan. Yep, vakantie @ home biedt dus zeker ook zijn mogelijkheden. In het kader van de lokale horeca steunen wordt kerstavond @ home verzorgd door Restaurant de Bengel uit Eersel. Met een beetje eigen voorbereiding maximaal genieten!

Op eerste kerstdag maken we een dorpswandeling door eigen dorp, oftewel een rondje Bergeijk. De Ploeg, onze standerdmolen, ’t hermenieke van Bergeijk en onze Sint Petrus’ Bandenkerk.

Het centrum van Bergeijk is niet het meest mooie centrum van de Kempen maar wel altijd goed voor gezelligheid, een hapje en/of drankje. Vanwege de corona maatregelen is alles dicht en op slot, een uitgestorven Bergeijk!

Ook op deze eerste kerstdag wordt de lokale horeca niet vergeten, home-cooking van Restaurant Promessa. Gezellig, leuk om te doen en het allerbelangrijkst….. overheerlijk! Tja, zo’n “vakantie @ home” is goed te doen maar of het een blijvertje is voor de toekomst wagen we te betwijfelen! Voor nu, binnen de mogelijkheden die we hebben, leuk om te doen!

Rest ons iedereen een “ander” maar vooral goed en gezond 2021 toe te wensen met weer vele nieuwe avonturen! Tot in 2021!