Skip to main content

Hoe bijzonder is het Orthodoxe kerstfeest in Lalibela Ethiopië?

Ons bezoek aan het kerstfeest in Lalibela maakt onderdeel uit van een rondreis door het Noord van Ethiopië. Lalibela is een stad in het noorden van Ethiopië, in de zone Semien Wollo van de regio Amhara, met zo’n 40.000 (2019). In de 13e eeuw was het de hoofdstad van het Ethiopische rijk en na Aksum is het tot op de dag van vandaag de belangrijkste heilige plaats in het land. Koning Lalibela van Ethiopië werd er in de tweede helft van de 12e eeuw geboren. Het was toen nog een dorp, Roha geheten, niet ver gelegen van de hoofdstad Adefa. Na een bezoek aan Jeruzalem liet hij er de rotskerken van Lalibela bouwen. Tijdens ons verblijf in de stad verblijven we in Zan-Seyoum Hotel, half uurtje wandelen van de wereldberoemde rotskerken. Het hotel is vrij nieuw, kent eenvoudige kamers en goed eten. Van de kaart maar ook met regelmaat in buffetvorm. Een goede basis om Lalibela te verkennen.

In Ethiopië volgt men de Juliaanse Kalender, Zo valt nieuwjaar op 11 september, behalve in het schrikkeljaar, dan valt het op 12 september. Zo is valt kerst op 7 januari. Lalibela is de heilige plaats van Ethiopië, waar tienduizenden mensen het kerstfeest vieren. Pelgrims die dagen- of sommige weken lang, te voet, onderweg zijn om met kerst in Lalibela te zijn. Onderweg worden de Pelgrims gevoed door de lokale bevolking. Bij aankomst, van de Pelgrims, in de stad worden eerst de voeten en onderbenen gewassen en wordt er wat eten en drinken beschikbaar gesteld. Alles wordt verzorgd door de lokale bevolking. Vele zijn al een of twee dagen voor het kerstfeest aanwezig. De kerken worden dan al volop bezocht.

Gebra Lalibela was koning (negus) van Ethiopië van circa 1205 tot circa 1225. Lalibela werd in de tweede helft van de 13e eeuw in Roha (nu Lalibela) geboren als jongste lid van de koninklijke familie van de Zagwe-dynastie, die toen over Noord-Ethiopië regeerde. Ondanks het feit dat hij oudere broers had, werd hij koning. Volgens de legende zag zijn moeder een zwerm bijen rond zijn wieg. Volgens oud-Ethiopisch geloof waren dieren toekomst voorspellend. Ze zei: “De bijen weten dat dit kind koning zal worden.” Lalibela is vooral bekend om het “Nieuwe Jeruzalem” dat hij liet bouwen, elf in rotsen uitgehouwen kerken, die naar hem de rotskerken van Lalibela heten. Koning Lalibela werd door de Ethiopische Kerk heilig verklaard. De rotskerken worden ook vaak het achtste wereldwonder genoemd en staan sinds 1978 op de werelderfgoedlijst van Unesco (lijst 18).

Gezellig kerstfeest wordt hier Melkam Gena genoemd, iets wat door de Ethiopiërs enorm gewaardeerd wordt als je hun dit toewenst in eigen taal. Het is aan te bevelen om ter plaatse een gids te organiseren, of dit voorafgaand te laten regelen (Never Stop Travelling), zodat je in de doolhof van alle in- en uitgangen, gangenstelsels e.d. de weg weet te vinden en daarbij ook alle benodigde informatie herkrijgt. De 11 rotskerken van Lalibela vormen een immens complex en zijn dertiende eeuw volledig uitgehouwen in de rotsen en gebouwd van boven naar beneden. Ter bescherming van alle weersinvloeden zijn, door Unesco, enkele kerken voorzien van een extra “dak”. De mensen, afkomstig uit geheel Ethiopië zijn vriendelijk en vredig, vele willen ook graag met ons op de foto. Voor hun kennelijk ook bijzonder dat wij hier aanwezig zijn op “hun feest”. Enkele stellen een foto niet op prijs, respecteer zoiets. Vele allen gaan graag op de foto, natuurlijk altijd even vragen of uitbeelden of een foto mogelijk is. Met correct en respectvol handelen is veel mogelijk en ontstaan er ook zeker geen ongewenste situaties.

Priesters staan/zitten in en rondom de kerken om mensen te zegenen en collecten tevens geld om kerken te bouwen of te restaureren elders in het land. We zien nog veel, vooral oudere mensen, met tatoeages in hun gezicht, dit wordt heden ten dage verboden door de overheid. Echt heel speciaal om hier tussen al deze mensen het Ethiopische kerstfeest te mogen en kunnen vieren.

De wereldberoemde Bete Ghiorghis (Huis van de heilige George) is het meest gefotografeerde object van Ethiopië.  Prachtig hoe de kerk is uitgehouwen in de rotsen. Overal is zang en muziek te horen, mensen dansen rond. Als je mee doet en tussen de mensen springt wordt je hartelijk ontvangen in hun feest. Veel mensen zijn in het wit en je raakt elkaar makkelijk kwijt tussen al deze mensen, dus ook opletten waar je gids is. Met de Never Stop Travelling Sjaal om valt hij voor ons in ieder geval goed op. En er weinig begeleiding aanwezig om de drukten te controleren dus tijdens het binnen gaan/dringen van de kerken is het goed opletten. Schoentjes uit in de kerken, houd je schoenen goed bij je want anders liggen ze op “de grote hoop” en je vind ze nooit meer terug.

Nabij de St. George church tref je nog een gemummificeerde lichamen aan van Pelgrims van vroeger, de resten zijn uitgehouwen in de rots/tomb net buiten de kerk. Het is een wonder dat de overblijfselen in zo’n goed conditie zijn want deze liggen iet in een geconditioneerde ruimte maar in de buitenlucht.

De markt in Lalibela is een fenomeen in de wijde omgeving van de stad. Nu verplaatst naar de maandag voor kerst zodat alle aanwezigen nog inkopen kunnen doen. Een gigantische drukte waar mensen, ossen, ezels, geiten, fruit, zaden en alle andere producten hand in hand samen gaan. Tel daarbij op duizenden mensen en je loopt rond op de Lalibela markt. Maximaal genieten van het markt-publiek alsook de verkopers van hun waren. Je kunt hier, ondanks de drukte, relaxed rondlopen want de meeste waren zijn voor locals en wat minder voor toeristen.

In de wijde omgeving zie je “tentjes” en “kampeerders”, mensen dan heinde en verre het kerstfeest komen vieren en dus ook ergens moeten eten en slapen. Of er enige vorm van organisatie aan ten grondslag ligt waag ik te betwijfelen

We gaan verder met onze toch langs en in de rotskerken. Indrukwekkend en druk. Enkele kerken kennen leuke muur- en plafondbewerkingen, voor de rest oogt het van binnen wat minder spectaculair dan de buitenzijde. De kerken zijn van binnen ook relatief klein ten opzicht van de buitenzijde. Grote gedeelten van de kerken zijn alleen toegankelijk voor de priesters en niet voor het bezoek. De verhalen over de niet toegankelijke ruimten zijn erg divers.

Het is leuk om te zien dat mensen die je vraagt voor een foto, dat de omstanders aansluitend ook graag op de foto willen, “vereiste” is dan wel dat ze je foto mogen zien. De ene foto is nog mooier dan de andere, een paradijs voor fotoliefhebbers.

Ook zwervers en bedelaars weten de weg naar Lalibela te vinden en zitten  gegroepeerd op de grond, vele aanwezigen geven geschenken en kleine donaties aan deze mensen. Bijzonder, zeker ook schokkend om te zien. Ethiopië, in ons hart op alle fronten! Zeker in het Noorden van Ethiopië gaan natuur en cultuur op een bijzondere manier samen. Oost-Afrika in zijn puurste vorm.

Rond 21.00 uur beginnen de Chantings, zang en dans in een van de kerken. We trachten de kerk binnen te komen maar daar is het echt te druk, we besluiten van bovenaf te gaan kijken, qua overzicht misschien nog wel beter. Duizenden mensen staan, zitten en liggen in en rondom de kerk. De vieringen gaan door tot 05.00 uur in de ochtend om 06.00 uur start dan de ochtendmis, die drie uur duurt. De vieringen en diensten zijn in het Geez een taal die alleen geestelijken leren en spreken. Wij kunnen het in ieder geval niet verstaan, de beleving is daardoor zeker niet minder. Ondanks de vele overeenkomsten tussen het Orthodoxe christendom en het Katholieke christendom zijn deze vieringen op geen enkele wijze te vergelijken met die van onze vieringen. We kijken zo’n 1,5 uur en besluiten dan de nacht “gewoon” door te brengen in ons hotel. We lopen tussen velden en heuvels die allemaal vol liggen met mensen, pelgrims en andere aanwezigen. Iedereen slaapt in de open lucht op een doekje of kleedje en de meeste liggen onder de doeken die ze overdag om hebben met het feest. Ongelooflijk deze beelden, daarentegen ook erg bijzonder dit zo eens mee te mogen maken.

Ook eens dit bijzondere kerstfeest in Ethiopië beleven? Of liever een andere rondreis in dit mooie land. Never Stop Travelling regelt het graag voor je, wij hebben goede contacten in Ethiopie om jouw reis naar jouw wensen volledig op maat samen te stellen. Ga NU, want Ethiopië wordt nog niet overspoeld met toerisme! The best kept secret of Africa…

Andere mogelijkheden in dit prachtige land:
– Bezoek authentieke stammen in Omo Valley
– De Rift Valley meren
– Bale Mountains National Parc en vele andere nog nauwelijks ontdekte National Parcen
– Bezoek van Danakil Depression
– Mountainbiken en/of ballonvaren met enige Nederlandse Luchtballon in Ethiopië
– Krokodillen en olifanten in het wild spotten na enige speurtocht op water of in de jungle
– Hyena’s voeren
– Bezoek de vindplaats van de eerste koffieplant ter wereld,  en bezoek een koffieplantage
– Harar, moslim stad dat bekend om zijn prachtige kleuren
– Zien en beleven hoe de rastafari community leeft

 

Leave a Reply